Wat is vrijheid? — Ik vraag Dus ik ben S2#5

Zjef Van Acker
6 min readDec 17, 2020

--

Ik Vraag dus ik ben Zjef Van Acker Wat is vrijheid?

Filosofie is het fundament waarop we onze realiteit bouwen.

In “ik vraag Dus ik ben” ga ik op zoek naar de onderliggende filosofieën van mens en maatschappij. Deze probeer ik te doorgronden en samen met mijn gedachten en intuïties zoek ik naar verbeteringen van wat bestaat.

Zie jij mogelijke tekortkomingen in mijn gedachtengangen, of heb jij een andere perspectief? Laat het gewoon weten!

Vragen staat vrij, antwoorden ook!

Wat is vrijheid? — Ik vraag dus ik ben S2#5

We wonen in één van de meest welvarende democratieën van de wereld en toch schreeuwen meer en meer Belgen dat onze vrijheden afgenomen worden… alsof er een nieuwe nazipartij aan de macht is gekomen tijdens deze lockdown.

Het voelt aan alsof de mensen die roepen om vrijheid niet begrijpen hoe de huidige samenwerking systemen in België en Europa werken. En hoe vrij we daardoor eigenlijk wel niet zijn.

Meer nog, door die onwetendheid ondergraven ze onze krachtige samenwerkingsstructuren waardoor we net gaan verliezen wat de roepers zo hardhandig claimen te verdedigen: onze vrijheid.

Ik vraag dus ik ben vrijheid
Photo by Jason Hogan on Unsplash

In dit artikel neem ik je mee door mijn gedachtegangen over dit thema. Van de link tussen samenwerking, veiligheid en vrijheid, tot de Yin Yang-balans van het geheel.

Daarna hoor ik graag wat jij vindt van vrijheid!

Wat is samenwerking?

Definitie: Samenwerking = Bijdragen aan een gezamenlijk resultaat door een optimale afstemming tussen de eigen kwaliteiten en belangen, én die van de groep

Er bestaan ook vele soorten samenwerking: Een relatie met je lief is een samenwerking, een familie is een samenwerking, een bedrijf is samenwerking en een land is een samenwerking.

Voor dit artikel bekijken we natuurlijk de samenwerking als land, want: Waarom werken we eigenlijk samen als land?

Ik vraag dus ik ben vrijheid landen samenwerking
Er zijn veel landen in de wereld (Photo by Mat Reding on Unsplash)

Je moet Yuval Harari niet gelezen hebben om te begrijpen dat het geschiedkundig zo gegroeid is. Verschillende mensen werkten samen in een stam om te overleven en zichzelf te beschermen tegen roofdieren en/of andere stammen. Later gingen meerdere stammen coöpereren en zo ontstonden langzaamaan koninkrijken, imperiums, landen en sinds kort zelfs verschillende unies.

Een belangrijke reden van samenwerken is dus veiligheid. Maar een goede coöperatie gaat verder dan defensie alleen. Het creëert welvaart door het delen van verschillende tools en voorzieningen zoals bijvoorbeeld afvalophaling, gezondheidszorg en zelfs een munteenheid.

Waar is de vrijheid?

“Dat klinkt allemaal fantastisch”, hoor ik je denken, “Maar wat heeft samenwerking nu te maken met vrijheid?”.

Wel — vrijheid en samenwerking hebben alles met elkaar te maken!

Deelnemen in een samenwerking impliceert dat je niet zomaar doet wat je wil. Samenwerken houdt in dat je een deel van je vrijheid opgeeft om te kunnen genieten van de voordelen van die samenwerking!

Ik vraag dus ik ben vrijheid en samenwerking
Stel je voor dat iemand uit deze samenwerking zomaar de vrijheid neemt om iets anders te doet dan wat overeengekomen is (Photo by Michał Parzuchowski on Unsplash)

Wij geven bijvoorbeeld allemaal onze vrijheid op door niet zomaar in iemands huis binnen te stappen, zodat anderen dat ook niet doen bij ons. We hebben daar zelfs een wetgeving rond gecreëerd, en een politie om die wet te handhaven.

Begrijpen dat samenwerken ook inhoudt dat je je vrijheid opgeeft is heel belangrijk om in te zien en te begrijpen, zeker wanneer democratisch verkozen politici ons opleggen om mondmaskers te dragen.

Mensen die roepen dat we gecontroleerd worden door machtswellustige politici of evolueren richting een “politiestaat”… die hebben dringend nood aan onderricht over de scheiding van machten, het politieke systeem en de Belgische en Europese grondwet.

Ik vraag dus ik ben samenwerking europese unie
Één van de redenen voor de oprichting van de Europese Unie na de tweede Wereldoorlog was om mensenrechten en vrijheid te bewaren. Dat zit dus ook goed ingebakken in de Europese grondwet (Photo by Guillaume Périgois on Unsplash)

Natuurlijk wil dat niet zeggen dat onze huidige maatschappelijke structuren perfect zijn. Ik heb al genoeg artikelen geschreven over de tekorten. Er is nog heel wat optimalisatie en verbetering mogelijk.

Als veiligheid Yin is, dan is vrijheid…

In het Westen hebben we jarenlang een schijnbaar goede balans gevonden tussen veiligheid en vrijheid…tussen Yin en Yang.

Echter, als je dit opentrekt naar de ganse wereld en naar het planetair ecosysteem, dan kan je duidelijk zien dat onze Westerse levensstijl te Yang is. Het in stand houden van onze levensstijl gaat al honderden jaren ten koste van andere volkeren, femininiteit en de natuur. En dat is nog steeds zo.

Ik vraag dus ik ben uitbuiting
Arc du Cinquantenaire, een zeer bekend monument in het Jubelpark in Brussel. Gebouwd met geld verdiend dankzij de uitbuiting van het Congolees volk en hun land (Photo by Thomas Somme on Unsplash)

De volgende vraag die je jezelf natuurlijk direct stelt is: “Als vrijheid Yang is, en onze levensstijl is te Yang, moeten we dan onze vrijheid opgeven om een maatschappij en planeet in harmonie te hebben?”.

Ja en nee.

(1) Vrijheid is Yang, maar Yang is niet vrijheid. Net zoals een mus een vogel is, maar een vogel niet noodzakelijk een mus. We moeten dus niet alles dat Yang is opgeven en we hoeven dus niet noodzakelijk onze vrijheid te verminderen.

(2) In plaats van te focussen op minder Yang, kunnen we ons ook focussen op het creëren van meer Yin om de Yang te matchen. Meer respect, empathie, veiligheid, natuur en femininiteit.

Een voorbeeld om het belang van die harmonie uit te leggen:

Wanneer het land in een lockdown gaat, dan kan je daar te Yang op reageren door heel boos te zijn, op straat te komen, betogingen te organiseren en misschien zelfs de huidige machthebbers uit hun posities te verdrijven. Maar dan breng je natuurlijk heel veel mensen in gevaar.

Ik vraag dus ik ben protest
Photo by Clay Banks on Unsplash

Een meer eensgezinde reactie is het volgen van de regels die opgelegd zijn (uit veiligheid) en de Yang-energie gebruiken om bijvoorbeeld een denktank op te richten rond de problematiek, en de betere samenleving die je voor ogen hebt. Of je kan een samenwerking opstarten om emotionele hulp te bieden aan eenzame mensen.

In plaats van in tijden van nood de machtsstructuren en de veiligheid verder te ondermijnen, lijkt het me gezonder om constructief en harmonieus te werk te gaan. Dit kan door zelf betere vormen van samenwerking te vinden of voor te stellen. Op die manier inspireer je jezelf, je omgeving en de rest van de wereld.

Dus in plaats van de democratie direct aan te vallen en het land onveilig te maken, toon de democratie hoe het beter kan.

Ik vraag dus ik ben yin yang actie
Harmonieuze actie (Image by mohamed Hassan from Pixabay)

Samenwerken voor meer vrijheid

We zijn vrijer dan we ooit geweest zijn. We hebben meer keuzes, we hebben meer opties en we hebben meer privileges dan ooit in de geschiedenis van de mensheid.

Maar dit gaat op dit moment nog steeds ten koste van heel wat andere volkeren, femininiteit en een groot deel van de natuur.

Om dit op te lossen hoeven we onze vrijheid niet op te geven of terug te keren in de tijd. Integendeel, we zouden beter futuristisch denken om efficiëntere en betere samenwerkingsmodellen op te zetten. Samenwerkingsmodellen die de ganse wereld meer veiligheid bieden, waardoor er meer ruimte komt voor meer en eerlijkere vrijheid.

Wat vind jij? Laat het weten via deze korte enquête!

Auteur: Zjef Van Acker
Editor: Els de Graef

Verder in de reeks “Ik vraag dus ik ben”

Seizoen 2
#1: Hoe zit de wereld in elkaar? — Inleiding

#2: Hoe zitten we zelf in elkaar?
#3: Wat is onze impact op de wereld?
#4: Wat met social media die onze energie vreten?
#5 Wat is vrijheid?
#6 Hebben we nationalisme wel nog nodig?

More “I ask therefore I am”

Find all podcasts and articles — click here and dive into the archives.

Do you want to stay updated? — click here and subscribe to the newsletter!

I ask therefore I am logo

I ask therefore I am (IATIA) investigates the philosophies that are at the foundations of our civilisation, starting there IATIA builds solutions to complex problems.

Website
http://www.iaskthereforeiam.com

Instagram
https://www.instagram.com/i_ask_therefore_i_am/

Youtube-channel https://www.youtube.com/channel/UCL_oYg4uhQDjVzBJA9VF2OA

LinkedIN
https://www.linkedin.com/company/i-ask-therefore-i-am

Patreon
https://www.patreon.com/IaskthereforeIam

Spotify
https://open.spotify.com/show/5JBsxDWnv7xCz4xAaA7Ur3

--

--

Zjef Van Acker

Writer, podcast-host & applied philosopher. Manifesting ideas and strategies for a global ecosystem society!